Een visie voor data ethiek opstellen is mogelijk maar niet eenvoudig, zo bleek in de workshop, georganiseerd door Bart Rentenaar en Gunter Lemmen, beiden werkzaam bij Athora (Reaal & Zwitserleven). Er zijn verschillende afwegingen en beweegredenen die meespelen als het gaat om ethisch datagebruik.
In binnen- en buitenland komt er steeds meer aandacht voor het verantwoord omgaan met data. Het onderwerp dwingt bedrijven zich te verdiepen in de rol die ze willen innemen en de manier waarop ze willen omgaan met data en mensen. Iedereen is zich natuurlijk bewust dat je niet zomaar persoonsgegevens mag verzamelen, bewaren, en gebruiken voor AI algoritmes. Dit zijn duidelijke no-go’s, maar hoever moet je gaan op dit gebied? Hierbij drie stappen richting Data Ethiek.
1 – Toenemende regelgeving
Data Ethiek is niet alleen het volgen van regels, maar begint met het vormen van een visie hoe je zelf en het bedrijf waarin je werkt om wilt gaan met data, specifiek met de inzet van Machine Learning algoritmes en Artificial Intelligence. Er zijn meerdere instanties die regels hebben opgesteld voor het gebruik van Artificial Intelligence, zoals De Nederlandse Bank (DNB) en The Dutch Authority for the Financial Markets (AFM).
Ook de Europese Unie (EU) is nu met een zogeheten ‘A.I. Act’ bezig, die begin 2023 verwacht wordt en het gebruik van Artificial Intelligence verder wil reguleren. In deze wetgeving worden diverse toepassingen van AI als hoog risico aangemerkt zoals algoritmes, die jouw kredietwaardigheid bepalen binnen banken of systemen die gebruik maken van jouw biometrische gegevens. Sommige AI toepassingen worden zelfs verboden, zoals het bijhouden van een ‘social credit score’ van mensen zoals dat nu in China gebeurt. Organisaties zullen er dus niet aan ontkomen om wetgeving nauwkeurig in de gaten te houden.
2 – Zelf ethische richtlijnen opstellen
Het is één ding om je aan de wetten te houden, maar je kan er ook voor kiezen om samen met je collega’s zélf ethische richtlijnen op te stellen. Eenvoudig is dit niet. Vind je het bijvoorbeeld oké als een algoritme het aantal ongeopende e-mails bijhoudt om een burn-out te voorspellen? Is dat gezonde interesse of is het teveel controle?
Bij Athora hebben dit soort discussies uiteindelijk geleid tot een AI Assessment. Voor alle AI toepassingen binnen de organisaties moet nu zo’n AI assessment worden gedaan, waarbij onder andere wordt getoetst of de toepassing voldoet aan ethische normen.
3 – Het Juiste Doen
Je zal nooit volledig ‘klaar’ zijn met verantwoord data-gebruik. Het moet niet gebeuren dat alle AI initiatieven direct worden afgeketst, maar wat wel belangrijk is, om bij elke beslissing in ieder geval de ethische bezwaren mee te nemen. Bovendien is het belangrijk om samen met je collega’s de voordelen van een AI algoritme af te wegen tegen de risico’s en potentieel leed. Kortom, we moeten allemaal ons ethische kompas gebruiken om te navigeren in de wereld van data ethiek.
Heb je vragen of opmerkingen?
Als je inspiratie zoekt hoe je dit kunt aanpakken, kun je altijd raadplegen hoe men bij Athora is omgegaan met Data Ethiek. Of wil je dat we eens met je meedenken over hoe je data verantwoord kunt inzetten? We denken graag mee!
Neem gerust contact op met Lex Verwayen, Business Unit Manager Data bij Brightstone Group.
